اگر شما هم از آن دسته رانندگانی هستید که مدام نگران سلامت موتور خودرویتان هستید، حتماً این سوال برایتان پیش آمده: چرا خودروهای ایرانی زودتر یاتاقان می‌زنند؟ پاسخ این سوال به دو عامل مهم برمی‌گردد: شاخص TBN روغن موتور و سوخت پرگوگرد. در این مقاله، به طور کامل بررسی می‌کنیم که چرا این دو عامل دست به دست هم داده‌اند تا موتور خودروهای ایرانی را در معرض خطر قرار دهند. همچنین، راهکارهای عملی برای جلوگیری از این مشکل را با شما به اشتراک می‌گذاریم.

شاخص TBN: سپر نامرئی موتور خودرو

شاخص TBN یا عدد بازه کل، یکی از مهم‌ترین معیارها برای سنجش کیفیت روغن موتور است. این شاخص نشان می‌دهد که روغن موتور چقدر می‌تواند اسیدهای تولید شده در موتور را خنثی کند. هرچه TBN بالاتر باشد، روغن بهتر می‌تواند از موتور در برابر خوردگی و سایش محافظت کند.

اما مشکل اینجاست: TBN روغن با گذشت زمان کاهش می‌یابد. این کاهش به ویژه در مواجهه با سوخت‌های پرگوگرد، مانند بنزین و گازوئیل مورد استفاده در ایران، بسیار سریع‌تر اتفاق می‌افتد. وقتی TBN روغن به زیر حد بحرانی برسد، روغن دیگر نمی‌تواند اسیدها را خنثی کند و موتور در معرض خطر جدی قرار می‌گیرد.

سوخت پرگوگرد: قاتل خاموش موتور خودروها

در ایران، سوخت‌های با گوگرد بالا همچنان به طور گسترده استفاده می‌شوند. گوگرد موجود در این سوخت‌ها در فرآیند احتراق به دی‌اکسید گوگرد (SO₂) و تری‌اکسید گوگرد (SO₃) تبدیل می‌شود. این گازها با رطوبت موجود در موتور واکنش داده و اسید سولفوریک (H₂SO₄) تولید می‌کنند. اسید سولفوریک یک ماده بسیار خورنده است که می‌تواند به قطعات داخلی موتور آسیب برساند.

وقتی روغن موتور در معرض اسید سولفوریک قرار می‌گیرد، شاخص TBN آن به سرعت کاهش می‌یابد. اگر TBN روغن به زیر حد بحرانی برسد، روغن دیگر قادر به خنثی‌سازی اسیدها نخواهد بود و اسیدیته روغن افزایش می‌یابد. این افزایش اسیدیته می‌تواند منجر به خوردگی قطعات موتور، تشکیل رسوبات و در نهایت یاتاقان زدن موتور شود.

 یاتاقان زدن موتور: فاجعه‌ای که می‌توان از آن جلوگیری کرد

یاتاقان زدن موتور یکی از جدی‌ترین مشکلاتی است که می‌تواند در اثر استفاده از روغن با TBN پایین و اسیدیته بالا رخ دهد. یاتاقان‌ها قطعاتی هستند که بین بخش‌های متحرک موتور قرار گرفته و اصطکاک را کاهش می‌دهند. وقتی روغن اسیدی می‌شود، می‌تواند به یاتاقان‌ها آسیب برساند و باعث سایش یا حتی ذوب شدن آنها شود. این مشکل می‌تواند منجر به خرابی کامل موتور و هزینه‌های تعمیر بسیار بالا شود.

در کشورهایی مانند ایران که سوخت‌های با گوگرد بالا استفاده می‌شود، خطر یاتاقان زدن موتور به دلیل کاهش سریع TBN روغن بیشتر است. بنابراین، انتخاب روغن موتور با TBN مناسب و تعویض به موقع آن از اهمیت بالایی برخوردار است.

چگونه از موتور خودرو در برابر سوخت پرگوگرد محافظت کنیم؟

با توجه به تأثیر منفی سوخت‌های پرگوگرد بر روغن موتور، راهکارهای زیر می‌توانند به حفظ سلامت موتور کمک کنند:

1. ۱. استفاده از روغن‌های با TBN بالا: در مناطقی که سوخت‌های با گوگرد بالا استفاده می‌شود، توصیه می‌شود از روغن‌های موتور با TBN بالاتر استفاده شود. این روغن‌ها توانایی بیشتری در خنثی‌سازی اسیدها دارند و می‌توانند مدت بیشتری دوام بیاورند.

2. ۲. تعویض به موقع روغن: با توجه به کاهش سریع TBN در مواجهه با سوخت‌های پرگوگرد، تعویض روغن در فواصل کوتاه‌تر توصیه می‌شود. این کار از افزایش اسیدیته روغن و آسیب به موتور جلوگیری می‌کند.

3. ۳. استفاده از افزودنی‌های روغن: برخی افزودنی‌های روغن می‌توانند به افزایش TBN و بهبود عملکرد روغن کمک کنند. این افزودنی‌ها می‌توانند در شرایط سخت، از موتور محافظت کنند.

4. ۴. بهبود کیفیت سوخت: در سطح کلان، بهبود کیفیت سوخت و کاهش گوگرد آن می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر سلامت موتورها و محیط زیست داشته باشد. این امر نیازمند سرمایه‌گذاری و توجه دولت‌ها به صنعت پالایش نفت است.

وضعیت روغن های موتور در ایران و جهان

در سطح جهانی، تولیدکنندگان روغن موتور به طور مداوم در حال بهبود فرمولاسیون محصولات خود هستند تا با شرایط سخت و سوخت‌های با کیفیت پایین سازگار باشند. روغن‌های مدرن با TBN بالا و افزودنی‌های پیشرفته، توانایی محافظت از موتورها در برابر اسیدها و آلاینده‌ها را دارند.

در ایران، با توجه به استفاده گسترده از سوخت‌های پرگوگرد، نیاز به روغن‌های با کیفیت بالا و TBN مناسب بیشتر احساس می‌شود. برخی تولیدکنندگان داخلی و بین‌المللی فعال در ایران، روغن‌های ویژه‌ای را برای شرایط خاص این کشور تولید کرده‌اند. این روغن‌ها معمولاً دارای TBN بالاتر و افزودنی‌های مقاوم در برابر اسید هستند.

TOYOTA

نتیجه‌گیری: چگونه موتور خودروی خود را نجات دهیم؟

شاخص TBN و سوخت پرگوگرد دو عامل کلیدی هستند که سلامت موتور خودروهای ایرانی را تحت تأثیر قرار می‌دهند. با انتخاب روغن‌های با TBN بالا، تعویض به موقع روغن و استفاده از افزودنی‌های مناسب، می‌توانید از موتور خودروی خود در برابر آسیب‌های ناشی از سوخت پرگوگرد محافظت کنید. همچنین، بهبود کیفیت سوخت در سطح کلان می‌تواند تأثیر مثبتی بر سلامت موتورها و محیط زیست داشته باشد.

اگر می‌خواهید موتور خودروی شما سال‌ها بدون مشکل کار کند، همین امروز به شاخص TBN روغن موتور و کیفیت سوخت توجه کنید. این تغییرات کوچک می‌توانند تفاوت بزرگی در طول عمر و عملکرد موتور شما ایجادکنند!

برای مشاوره روغن های مرغوب، با کارشناسان آسیا ۲۰۲۰ در ارتباط باشید