در فصل زمستان، خودروهای برقی و هیبریدی با چالش‌هایی روبه‌رو می‌شوند که خودروهای بنزینی معمولاً از آن در امان هستند. دمای پایین، نه‌تنها بر عملکرد باتری و شارژ تأثیر می‌گذارد، بلکه می‌تواند مصرف انرژی سیستم گرمایش و راندمان حرکتی خودرو را نیز تغییر دهد. در این مقاله، به بررسی نکات کلیدی برای نگهداری بهتر و افزایش دوام خودروهای برقی در هوای سرد می‌پردازیم.
۱. تأثیر سرما بر عملکرد باتری
باتری قلب خودروهای برقی است و دمای پایین باعث کند شدن واکنش‌های شیمیایی داخل سلول‌ها می‌شود. در نتیجه:
- ظرفیت واقعی باتری کاهش می‌یابد.
- سرعت شارژ کندتر می‌شود.
- مقاومت داخلی سلول‌ها افزایش پیدا می‌کند.
این موارد باعث کاهش برد حرکتی خودرو (range) در هوای سرد می‌شوند. تحقیقات نشان داده‌اند که در دماهای زیر صفر، برد خودروهای برقی ممکن است تا ۳۰٪ کاهش یابد.
۲. سیستم گرمایش و مدیریت حرارتی (Thermal Management System)
بسیاری از خودروهای برقی مدرن مانند Tesla، BYD و Kia EV6 از سیستم مدیریت حرارتی هوشمند استفاده می‌کنند که دمای باتری را در محدوده‌ای امن نگه می‌دارد. در روزهای سرد، این سیستم با گرم کردن ملایم باتری پیش از رانندگی، از افت راندمان جلوگیری می‌کند.
🔹 نکته حرفه‌ای:
قبل از حرکت، خودرو را در حالت شارژ پیش‌گرم کنید (Preconditioning) تا باتری و کابین همزمان گرم شوند.
این کار مصرف انرژی هنگام رانندگی را به حداقل می‌رساند.
۳. نحوه شارژ در دمای پایین
دمای سرد می‌تواند زمان شارژ را افزایش دهد، به‌ویژه در شارژرهای سریع (DC Fast).
به همین دلیل:
- بهتر است شارژ را پس از چند دقیقه رانندگی انجام دهید تا باتری گرم شود.
- اگر مجبورید خودرو را شب بیرون پارک کنید، شارژ را بلافاصله پس از توقف انجام دهید، چون باتری هنوز گرم است.
- از شارژ ۱۰۰٪ در سرما اجتناب کنید؛ سطح ۸۰٪ معمولاً بهینه‌تر است.
۴. نگهداری اجزای مکانیکی و مایعات
حتی خودروهای برقی نیز به برخی مایعات مانند خنک‌کننده سیستم حرارتی نیاز دارند. در سرما:
- از کیفیت ضدیخ مخصوص EV اطمینان حاصل کنید.
- فیلتر هوای کابین را تمیز نگه دارید.
- فشار باد لاستیک‌ها را مرتب بررسی کنید (هر ۵ درجه کاهش دما، فشار حدود ۰.۱ بار کم می‌شود).
۵. رانندگی بهینه در هوای سرد
سرما یعنی مصرف انرژی بیشتر؛ اما چند ترفند ساده به صرفه‌جویی کمک می‌کند:
- از حالت رانندگی Eco Mode استفاده کنید.
- از گرمایش صندلی و فرمان به جای بخاری کابین استفاده کنید.
- از شتاب ناگهانی پرهیز کنید.
- در سراشیبی‌ها از سیستم ترمز احیاکننده (Regenerative Braking) بهره ببرید.
۶. پارک و نگهداری خودرو در شرایط سرد
اگر پارکینگ سرپوشیده دارید، از آن استفاده کنید.
در غیر این صورت:
- از کاور ضد‌سرما برای خودرو استفاده کنید.
- خودرو را همیشه با شارژ بین ۵۰ تا ۸۰٪ نگه دارید.
- اجازه ندهید دمای باتری خیلی پایین بیاید (در خودروهایی مثل Tesla، حالت “Battery Heating” را فعال کنید).
جمع‌بندی
هوای سرد دشمن فناوری نیست، اما بدون آگاهی می‌تواند به یکی از عوامل اصلی کاهش عمر باتری و راندمان خودروهای برقی تبدیل شود.
با چند عادت ساده — مثل پیش‌گرم کردن، شارژ هوشمند، نگهداری مناسب مایعات و مراقبت از لاستیک‌ها — می‌توان تجربه‌ای امن و پایدار از رانندگی در زمستان داشت.
